Satınalma organizasyonunun performansını ölçmek için bir çok değişik performans göstergesi var. Geleneksel olarak pazarlıklarla maliyet düşürme bunların başında yer alıyor, ancak bu çoğu zaman şirketlerin içine düştüğü bir tuzak olabiliyor, çünkü düşen fiyatın şirket sonuçlarına ve karlılığına yansıması her zaman görülemeyebiliyor. Aslında anlaşma yapılan fiyatların doğru şekilde uygulanması, alınan mal ya da hizmetin kalitesinin artırılması, şirkete buna benzer pek çok ek değer yaratılması da pazarlık yapmak kadar satınalma bölümleri için önemli bir ölçüt.
Satınalma bölümü ve çalışanları için belirlenebilecek değişik performans göstergesi örnekleri şu şekilde sıralanabilir:
- Pazarlıkla fiyat düşürme
- Maliyet düşürme uygulaması
- Sözleşmeli harcama % artırma
- Maliyet düşürme
- Satınalma geri dönüşü ROI artırma = tasarruf/operasyonel maliyet
- Harcamanın % 80’ini temsil eden tedarikçi sayısını düşürme
- Tedarikçi performansı (fiyat, süre, kalite, servis, teknoloji vs.)
- Tedarikçi kaynaklı innovasyon
- Sözleşmet uyumu
- Doğru gelen sipariş %’si
- Doğru gelen fatura %’si
- Fatura sayısı
- Rekabete dayalı alımların%’si
- İç müşteri geri bildirimi
Bu göstergelerden şirketinizin gündemine göre 3 – 5’ini seçmek ve satınalma organizasyonunun kattığı değeri daha görünür hale getirmek için bu göstergeleri şirketin finansal hedeflerine bağlamak iyi bir başlangıç olur. Örneğin: Uygulanan maliyet düşürme projeleri şirket karlılığına ne kadar etki yaptı? Şirketin hisse fiyatlarını nasıl etkiledi? Satınalma organizasyonunun yaptığı işi şirket boyutunda değerlendirmek satınalma konusunda anlayış ve değeri artırmak için çok katkı sağlayacaktır.
Şirketlerin Hedef Belirlerken Yaptıkları Önemli Yanlışlar
– Şirketler iş sonuçları açısından en uygun sonucu verecek performans göstergeleri belirleyemeyebiliyorlar. Örneğin: En düşük fiyatı veren tedarikçi şirket için en doğru seçim midir? Seçilen tedarikçi ile çalışmak nakit akışını, stokları ve kaliteyi nasıl etkiliyor? – Şirketler çoğunlukla ayrı ayrı bölümler için geçerli olan fonksiyonel performans göstergeleri tanımlıyorlar. Bu da yine en uygun sonuçlara ulaşılmasını engelliyor. Bölümler arası çalışma ve ortak performans göstergeleri üzerinde duran şirketler organizasyonun birlikte çalışarak ortak hedeflere ulaşmasını sağlıyor. – Satınalma bölümleri çoğunlukla fiyat düşürme üzerinden değerlendiriliyor. Maliyet düşüm projelerinin uygulaması ise unutuluyor, oysa bu projelerin hayata geçirilmesi beklediğinizden fazla değişim gerektiriyor olabilir. – Şirketler ulaşılması kolay performans göstergeleri tanımlıyorlar. Sürekli gelişimi hayata geçirmek için organizasyonunuzun sınırlarını zorlamalısınız. Her bir performans göstergesi için değişik seviyede hedefler tanımlayabilirsiniz. Hedef ve esnetilmiş hedef gibi.
Doğru hedefler verilmiş, yetkilendirilmiş ve doğru şekildeeğitilmiş satınalma birimlerinizin neler yapabileceğini gördüğünüzde şaşıracaksınız.