Değişik grup tartışmalarında ve yorumlarda satınalma bölümünün ve satınalma çalışanlarının nasıl özelliklere sahip olması olması gerektiğiyle ilgili tartışılıyor.
Dikkatimi çeken, bu tartışmaların çoğunda çeşitli kişisel özelliklerin ön plana çıkarıldığı ve kurum ve bölüm kültürü ile teknik ve özellikle davranış yetkinliklerinin ikinci plana atıldığı.
Satınalma genellikle,
“Belirlenen miktarda mal ya da hizmetin
- Gerektiği zamanda
- İstenilen kalitede
- En iyi fiyata
Tedarik edilmesi.”
olarak tanımlanmaktadır. Bu doğru bir tanım olmakla birlikte, bana kalırsa yeterli bir tanım değildir.
Satınalma rakibimize karşı avantaj yaratmalıdır!
Rakibimizden ne kadar hızlı, ne kadar iyi ve ne kadar düşük fiyata hizmet verebileceğimizin anahtarı satınalmadır.
Doğru satınalma, kaynaklarımızı daha etkili yerlere harcayarak rakibimize göre daha fazla büyümemizi sağlar.
Büyüme, rekabette en önemli avantajdır, büyüyememe ise sahadan silinmekle sonuçlanır.
Peki, şirket sonuçlarına bu denli etkiyi yapabilmesi için satınalma çalışan profili nasıl olmalıdır?
Yine değişik tartışma ortamlarında ve hatta iş ilanlarından, satınalma çalışanlarından aşağı yukarı şu özelliklerin beklendiğini anlıyoruz:
- Girişken ve tuttuğunu koparan
- Gözü açık
- Çalışkan
- Pazarlığı kuvvetli
- Ahlaklı
Bu özelliklerin hiç birine karşı olmamakla birlikte, tüm şirketi arkasına takarak satınalmanın gerçek performansını sergileyecek bir satınalmacı için yeterli olmadığını düşünüyorum.
Bana göre, satınalmacı güven vermelidir.(bkz: Kalede Güven Vermek) Bu güven hem niyet, hem de yetkinlikler için olmalıdır. Bunu sağlamak için satınalmacının nasıl bir profil çizmesi gerekir?
Sistemli: Doğru süreçleri uygulayarak şeffaflık yaratmalı, şirket içinde ve dışında sistemli çalıştığını göstermelidir.
Analitik: Verdiği kararları her zaman analiz ve hesaplara, gerçek verilere dayandırmalı, varsayımlarını ihtimal hesaplarını dikkate alarak yapmalıdır.
Farkında: Yaptığı işin şirketin geri kalanını nasıl etkilediğini bilmeli, şirket içi müşteri memnuniyetini sağlamalı, sadece maliyeti değil, şirket stratejisini ve sonuçlarını düşünerek karar vermelidir.
Dengeli: İçinde bulunduğu duruma ve karşısındaki kişiye göre hareket tarzını, pazarlık yaklaşımını ve iletişim stratejisini belirleyebilmeli, Yırtıcı, Hesapçı, Uzlaşmacı ve Sosyal olarak belirlediğimiz dört karakterden uygun olanlarını tek tek ya da birlikte duruma göre seçip kullanabilmelidir.
Uzman: Aldığı mal ve hizmetin detaylarını, alternatiflerini, pazar şartlarını, değer zincirinin hangi aşamasını ne düzeyde etkileyebileceğini bilmeli, bu bilgiyi iş sonuçlarına yansıtabilmelidir.
Stratejik: Sadece günü değil, uzun vadede mal ve hizmet teminini nasıl yapacağını düşünmeli, kısa, orta ve uzun vadede şirket sonuçlarına nasıl katkıda bulunabileceğini planlamalıdır.
Doğru düzgün satınalma yapmak zordur, ama yukarıda belirtilen konularda kendisini geliştiren herkes belli teknikleri kullanarak satınalmayı doğru şekilde yapabilir.
Saygı ve sevgilerimle,
Oğuzhan İpek
CEO
Satınalma Akademisi A.Ş.
Bu özellikleri kazanmak, ya da şirket çalışanlarınıza kazandırmak istiyorsanız, lütfen eğitim portföyümüzü inceleyiniz.